Masz startup lub rozwijającą się firmę i myślisz o ekspansji na rynki zagraniczne? Zastanawiasz się, jak ochronić markę swojej firmy w całej Europie? Rozwiązaniem może być europejski znak towarowy, znany też jako znak towarowy Unii Europejskiej lub unijny znak towarowy. To jednolity system ochrony marki, z którego korzystają zarówno duże przedsiębiorstwa, jak i młode startupy – Urząd UE ds. Własności Intelektualnej w Alicante rejestruje ponad 150 000 znaków towarowych rocznie. To pokazuje, jak popularna jest ta forma ochrony. W poniższym artykule wyjaśniamy, na czym polega europejski znak towarowy, jakie daje korzyści i jak przebiega jego rejestracja. Dowiesz się, czy to rozwiązanie jest odpowiednie dla Twojego biznesu i jak może pomóc Ci zabezpieczyć markę na terenie całej Unii Europejskiej.

Czym jest europejski znak towarowy?

Europejski znak towarowy (znak towarowy UE) to rodzaj ochrony własności przemysłowej, który obejmuje wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej. Mówiąc prościej – jest to jeden znak towarowy ważny we wszystkich krajach UE. Rejestrując znak jako unijny, uzyskujesz jednolite prawo ochronne. Obejmuje ono wszystkie 27 krajów UE, bez potrzeby zgłoszeń w każdym z nich. Co ważne, to prawo ma charakter jednolitego systemu – znak towarowy UE jest regulowany jednym zestawem przepisów w całej Unii, a ewentualne unieważnienie lub sprzedaż prawa działa od razu we wszystkich krajach jednocześnie.

Europejski znak towarowy jest zarządzany przez Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) z siedzibą w Alicante (Hiszpania). Nie musisz jednak jechać do Hiszpanii, aby zarejestrować swój znak – cały proces odbywa się zdalnie, przez internet​. Co więcej, wniosek o rejestrację można złożyć w dowolnym języku urzędowym UE, w tym po polsku, za pośrednictwem oficjalnej strony EUIPO​. Jedno zgłoszenie w EUIPO umożliwia ochronę znaku we wszystkich krajach UE w ramach jednej opłaty, która od razu obejmuje pierwszy 10-letni okres ochrony, z możliwością przedłużania na kolejne dziesięcioletnie okresy​. Po rejestracji otrzymujesz wyłączne prawo do używania swojego znaku towarowego na terenie całej Unii – nikt inny nie może legalnie korzystać z identycznej lub podobnej nazwy czy logo w odniesieniu do takich samych towarów lub usług.

Wielu młodych przedsiębiorców zadaje sobie pytanie: czy potrzebuję znaku towarowego Unii Europejskiej, czy wystarczy krajowy? Odpowiedź zależy od skali Twojego biznesu i planów na przyszłość. Jeżeli prowadzisz działalność wyłącznie w Polsce i nie planujesz ekspansji za granicę, krajowy znak towarowy (zarejestrowany w Urzędzie Patentowym RP) może być dla Ciebie wystarczający. Rejestracja krajowa zwykle wiąże się z niższymi opłatami niż unijna, ale zapewnia ochronę tylko na terytorium jednego kraju.

Znak towarowy UE a ochrona krajowa

Jeśli jednak myślisz perspektywicznie o działalności na rynku międzynarodowym, sprzedaży w internecie na terenie UE lub wejściu ze swoimi produktami i usługami do innych państw członkowskich – znak towarowy UE będzie lepszym rozwiązaniem. Dzięki niemu jednym ruchem zabezpieczasz swoją markę we wszystkich interesujących Cię krajach Unii. W dłuższej perspektywie to także oszczędność kosztów – jedno zgłoszenie unijne jest zazwyczaj bardziej opłacalne niż wiele osobnych rejestracji w różnych krajach czy procedura międzynarodowa​. Dla porównania, rejestrując znak w kilku krajach oddzielnie, musiałbyś ponieść koszty w każdym z tych państw, podczas gdy unijny znak towarowy wymaga jednej opłaty za ochronę w całej UE.

Warto również pamiętać o kwestii strategicznej: brak ochrony marki w innych krajach może stwarzać ryzyko. Ktoś za granicą mógłby zacząć używać lub nawet zarejestrować identyczną nazwę firmy czy produktu, co później utrudni Twoją ekspansję. Znak towarowy UE pozwala temu zapobiec – chronisz nazwę i logo zawczasu, zanim rozpoczniesz działalność na nowych rynkach. Dodatkowo zarejestrowany znak towarowy dodaje prestiżu i wiarygodności Twojej marce w oczach zagranicznych partnerów oraz inwestorów.

Oczywiście, są sytuacje, w których znak towarowy UE może nie być od razu potrzebny. Jeśli wiesz na pewno, że Twoja działalność pozostanie lokalna, możesz pozostać przy ochronie krajowej. Pamiętaj jednak, że w razie zmiany planów zawsze możesz dokonać rejestracji unijnej – lepiej jednak zrobić to zanim ktoś inny w Europie wpadnie na pomysł używania podobnej nazwy. Uwaga: ochrona znaku towarowego UE dotyczy krajów Unii Europejskiej. Jeśli planujesz działalność np. w Wielkiej Brytanii (poza UE) lub innych państwach pozaunijnych, potrzebna będzie odrębna rejestracja (np. znak towarowy w Wielkiej Brytanii lub ochrona międzynarodowa przez system madrycki).

Korzyści z rejestracji znaku towarowego w UE

Zastrzeżenie swojej marki jako znaku towarowego Unii Europejskiej niesie ze sobą wiele korzyści. Oto najważniejsze z nich:

• Jedna rejestracja = ochrona w 27 krajach – Uzyskujesz prawo ochronne we wszystkich obecnych (i przyszłych) państwach UE na podstawie jednego wniosku​. To ogromna oszczędność czasu i formalności – nie musisz składać 27 oddzielnych podań. Jeśli w przyszłości Unia Europejska powiększy się o nowe kraje, Twój znak automatycznie obejmie również te państwa.
• Opłacalność – Jednolita ochrona europejskiego znaku towarowego jest bardziej opłacalna niż osobne zgłoszenia w wielu krajach czy procedura międzynarodowa​. Płacisz raz, a zabezpieczasz markę na ogromnym rynku.
• Silna, jednolita marka na wspólnym rynku – Mając jeden znak chroniony w całej Unii, możesz spójnie budować rozpoznawalność marki we wszystkich państwach. Nie musisz obawiać się, że w jednym kraju Twoja nazwa będzie musiała być inna z powodu konfliktu prawnego. Taka jednolitość ułatwia marketing i ekspansję na kolejne rynki europejskie.
• Wiarygodność i przewaga konkurencyjna – Zarejestrowany znak towarowy świadczy o profesjonalizmie. Posiadanie ® przy nazwie firmy lub produktu na rynku UE zwiększa zaufanie klientów, partnerów biznesowych i inwestorów. Twoja firma wydaje się bardziej wiarygodna i poważnie podchodząca do ochrony swojego brandu. Może to być istotny atut przy pozyskiwaniu finansowania czy negocjacjach z kontrahentami.
• Odstraszanie naruszycieli – Informacja o ochronie znaku w całej Unii Europejskiej działa prewencyjnie. Konkurenci dwa razy się zastanowią, zanim spróbują naśladować Twoją nazwę lub logo, wiedząc że masz prawa wyłączne w całej UE. Chroniony znak towarowy to jasny sygnał: “ta marka jest prawnie zabezpieczona”.
• Łatwiejsze dochodzenie praw – W razie sporu prawnego posiadanie unijnego znaku towarowego ułatwia podjęcie działań. Jedna rejestracja daje podstawę do ochrony w każdym kraju UE, więc jeśli dojdzie do naruszenia, możesz szybko podjąć kroki prawne niezależnie od tego, gdzie w Unii doszło do problemu​. Nie musisz prowadzić wielu odrębnych postępowań – wystarczy powołać się na jedno prawo ochronne obowiązujące na całym obszarze Unii.

Jak zarejestrować znak towarowy UE?

Procedura rejestracji unijnego znaku towarowego jest przejrzysta i w dużej mierze odbywa się online. Poniżej przedstawiamy główne kroki, które musisz podjąć, aby zarejestrować znak towarowy UE dla swojej marki:

1. Wybór znaku i zakresu ochrony – Na początku określ, jaki znak chcesz chronić. Może to być nazwa firmy, nazwa produktu, logo, slogan, a nawet charakterystyczny kształt czy kolor – ważne, aby pełnił funkcję odróżniającą. Zastanów się też, w jakich klasach towarów i usług (zgodnie z klasyfikacją nicejską) chcesz uzyskać ochronę. Dobrze jest sprawdzić w bazie EUIPO, czy nie istnieją już podobne znaki w wybranych klasach – to pomoże ocenić szanse na rejestrację i uniknąć konfliktu z wcześniejszymi znakami.
2. Złożenie wniosku w EUIPO – Gdy masz już przygotowany znak i listę towarów/usług, złóż wniosek o rejestrację w EUIPO. Najwygodniej zrobić to za pośrednictwem oficjalnego portalu EUIPO e-filings (możesz to zrobić po polsku, EUIPO akceptuje wszystkie języki UE). We wniosku podajesz dane zgłaszającego (Twoje lub Twojej firmy), przedstawienie znaku (np. plik graficzny lub słowny opis) oraz wybrane klasy towarowe. Na tym etapie musisz również wnieść opłatę rejestracyjną – aktualnie podstawowa opłata za zgłoszenie obejmujące jedną klasę wynosi 850 EUR​. (w przypadku więcej klas opłata będzie nieco wyższa). Płatności dokonasz online przy składaniu wniosku.
3. Weryfikacja formalna i publikacja – Po otrzymaniu zgłoszenia EUIPO dokonuje wstępnej weryfikacji. Urząd sprawdza, czy wniosek został poprawnie wypełniony i czy spełnia formalne wymogi (np. czy opis towarów i usług jest prawidłowy, czy znak nadaje się do ochrony). Następnie przeprowadzana jest ocena merytoryczna pod kątem bezwzględnych przesłanek – m.in. czy znak ma zdolność odróżniającą i nie jest opisowy dla wskazanych towarów. EUIPO nie odrzuca zgłoszenia z urzędu z powodu podobieństwa do wcześniejszych znaków – zamiast tego publikuje zgłoszenie. Gdy wszystko jest w porządku, informacja o Twoim zgłoszeniu zostaje opublikowana w Biuletynie Znaków Towarowych UE (to oficjalny dziennik, w którym pojawiają się nowe zgłoszenia). Publikacja oznacza, że świat dowiedział się o Twoim zamiarze zastrzeżenia znaku.
4. Okres sprzeciwów (3 miesiące) – Od momentu publikacji biegnie trzymiesięczny okres sprzeciwów. W tym czasie osoby trzecie – na przykład właściciele wcześniejszych podobnych znaków towarowych w UE – mają prawo zgłosić sprzeciw wobec rejestracji Twojego znaku​. Taki sprzeciw może być złożony, jeśli ktoś uważa, że Twój znak koliduje z ich wcześniejszym prawem (np. jest zbyt podobny do ich marki). Jeżeli jednak nikt nie zgłosi sprzeciwu w wyznaczonym terminie lub zgłoszone sprzeciwy zostaną oddalone, procedura idzie dalej. W praktyce wiele zgłoszeń przechodzi ten etap bez problemów, szczególnie jeśli przed zgłoszeniem upewniłeś się, że Twój znak jest unikalny. (Gdyby sprzeciw się pojawił, czeka Cię postępowanie wyjaśniające przed EUIPO, a rejestracja znaku zostanie wstrzymana do czasu rozstrzygnięcia sporu).
5. Rejestracja i ochrona znaku – Jeśli proces sprzeciwowy zakończy się pomyślnie (brak sprzeciwów lub ich oddalenie), EUIPO dokonuje rejestracji znaku towarowego. Otrzymasz oficjalne świadectwo rejestracji, a Twój znak zyskuje ochronę prawną na terenie całej Unii Europejskiej. Od tego momentu możesz legalnie używać symbolu ® przy swojej nazwie lub logo. Ochrona znaku towarowego UE obowiązuje przez 10 lat od daty zgłoszenia​. Po upływie tego okresu możesz przedłużyć ochronę na kolejne dziesięcioletnie okresy – wystarczy wnieść opłatę za przedłużenie (masz prawo odnawiać ochronę w nieskończoność co 10 lat).

Cała procedura – od złożenia wniosku do uzyskania rejestracji – trwa średnio około 4–6 miesięcy (o ile nie napotkasz sprzeciwów lub innych komplikacji). To stosunkowo szybko, biorąc pod uwagę zasięg ochrony obejmujący wiele krajów. Dla porównania, rejestracja znaku tylko w Polsce potrafi trwać nawet ponad rok, a tutaj po kilku miesiącach masz już zabezpieczoną markę w całej Unii. Szybko, wygodnie i efektywnie!

Skorzystaj z wiedzy ekspertów METIDA

Rejestracja europejskiego znaku towarowego to inwestycja w bezpieczeństwo i rozwój Twojej marki. Choć procedura jest dostępna online, warto skorzystać ze wsparcia doświadczonych specjalistów, aby mieć pewność, że wszystko przebiegnie bezproblemowo. Eksperci METIDA chętnie pomogą Ci na każdym etapie – od wstępnej analizy zdolności rejestrowej znaku, poprzez przygotowanie wniosku, aż po finalizację rejestracji. Dzięki naszej wiedzy i doświadczeniu cały proces stanie się prostszy, a Ty unikniesz błędów, które mogłyby opóźnić lub utrudnić uzyskanie ochrony.

Więcej praktycznych wskazówek znajdziesz w naszym blogu: Metida News Articles